BinBir Gece Masalları Neden Bin Bir Gece Sürdü ?

BinBir Gece Masalları geleneksel doğu edebiyatının en önemli eserlerinden bir tanesi olarak kabul edilmektedir. Kadim bir geçmişi olan bu eserin içerisinde pek çok anonim masal, hikaye ve şiir yer almaktadır.

BinBir Gece Masalları Şah Şehriyar ve Şehrazad etrafında şekillenen hikayede anlatılan masallardan oluşmaktadır.  İran Şahı Şehriyar  karısının kendisini aldattığını öğrenir ve idam ettirir. Karısının bu ihaneti sonrasında her gece yeni bir kadınla evlenir ve sabah olduğunda ise ölüm emrini verir.

Vezirin kızı olan Şehrazad, bu duruma son vermek için Şah ile evlenir. Şah Şehriyar’a düğün gecesi boyunca masal anlatır ve masalın en güzel yerinde anlatmayı bırakır. Masalın sonunu merak eden Şah ise Şehrazad’ı öldürmekten vazgeçer. Bu durum tam 1001 gece boyunca sürmüştür. Hikayede 1001 rakamının seçilme nedeni ise sonsuzluğu ifade etmesidir. Bin Bir Gece Masalları,  Alaaddin’in Lambası, Ali Baba ve Kırk Haramiler, Gemici Sinbad’ın Serüvenleri gibi pek çok önemli masalı içermektedir.

BinBir Gece Masalları’nın Avrupa’daki ilk çevirisi 1704 yılında Antonie Galland tarafından Fransızca olarak yapılmıştır. Galland doğu edebiyatının Avrupa’ya taşınmasında önemli bir rol oynamıştır. Onun çevirilerinde bu masallardan çıkarılabilecek çok fazla ders olduğuna vurgu yapılmıştır.

Masalların giderek yaygın hale gelmesiyle birlikte farklı farklı çeviriler yapılmaya başlamıştır. Bunlardan bazılarında BinBir Gece Masalları zevk ve şehvet dolu geceler olarak aktarılmıştır. Hatta bazı çevirilerde doğu kültürüne yönelik olumsuz bakış açısı getirilmesine yol açan ifadelerde bulunmaktadır.

Masallarda yer alan karakterlere Arap tarihinin önemli vezirleri, şairleri, edebiyatçıları hatta halifelerinin adı verilmiştir. Hikayelerin büyük bir bölümü Bağdat, Şam, Basra ve Kahire gibi tarihi şehirlerde geçmektedir. Hikayelerin geneline bakıldığında Arap ve İslam kültürüne ait pek çok ögeye yer verildiği görülmektedir.

1001 masal 1250 şiir ile süslenmiştir. Kahramanların duygu ve düşünceleri şiirler aracılığıyla aktarılmıştır. Bu aktarım düz yazı içerisindeki ahengi bozmayacak şekildedir. Binbir Gece Masalları’nın televizyon ve sinemaya pek çok uyarlaması yapılmıştır. Bunların asıl öykülere olan bağlılığı çok değişkendir.

Arapça Elf Leyle ve Leyle ismindeki eser Türkçeye 1429 yılında Camasbname olarak çevrilmiştir. Günümüzdeki ismiyle “BinBir Gece Masalları” 16 ciltlik çevirisi ise 1992 yılında Alim Şerif Onaran tarafından yapılmıştır.